Ostre zapalenie zatok przynosowych to jedno z najczęstszych powikłań wcześniejszego przeziębienia lub grypy. Towarzyszą mu niezbyt przyjemne objawy, które mogą zaburzyć nasze codzienne funkcjonowanie. Jak można skutecznie złagodzić dolegliwości ostrego zapalenia zatok przynosowych?

Zatoki to przestrzenie wypełnione powietrzem w obrębie kości czaszki. Zlokalizowane są  symetrycznie wokół nosa i oczu. Wyróżniamy zatoki czołowe, sitowe, szczękowe i klinowe. Mogą zostać zainfekowane wirusami lub bakteriami, wówczas pojawia się w nich stan zapalny, objawiający się nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak wyciek z nosa, niedrożność, ból głowy i uczucie ogólnego osłabienia.

Przyczyny zapalenia zatok

Ostre zapalenie zatok przynosowych pojawia się w wyniku przejścia infekcji z jamy nosowej na błonę śluzową zatok przynosowych. Jest to powikłanie standardowego przeziębienia lub grypy, dlatego najwięcej przypadków tej choroby występuje w sezonie jesienno-zimowym.

Najczęstszą przyczyną stanu zapalnego są wirusy i bakterie, ale można wskazać też inne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby. Dolegliwości mogą pojawić się w wyniku zmienionej chorobowo błony śluzowej zatok lub przedostania się do nich wody podczas pływania lub w wyniku powikłania zapalenia zębopochodnego. Na rozwój ostrego zapalenia zatok przynosowych wpływa też ogólne osłabienie organizmu.

Objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych

Ostre zapalenie zatok przynosowych rozwija się bardzo szybko. Specyfika objawów w dużej mierze zależy od tego, w których zatokach rozwija się stan zapalny oraz od ich przyczyny, np. wirusów lub bakterii. Można jednak wskazać kilka podstawowych symptomów, które są typowe dla ostrego zapalenia zatok przynosowych:

• niedrożność nosa (uczucie tzw. zatkanego nosa)
• katar
• uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła
• kaszel
• uczucie drapania w gardle lub nawet ból gardła
• utrudnione przełykanie
• osłabienie organizmu
• podwyższona temperatura ciała
• ból głowy (w różnej lokalizacji)
• ból zębów, szczęki

Leczenie ostrego zapalenie zatok przynosowych

Gdy rozpoznamy pierwsze objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych, należy skonsultować się z lekarzem. W większości przypadków zalecana jest antybiotykoterapia, która powinna być dobrana przez specjalistę. Antybiotyki stosowane są przez ok. 14 dni w celu wyeliminowania zakażenia.

Aby antybiotyki mogły skutecznie zadziałać, niezbędne jest również sukcesywne usuwanie wydzieliny zalegającej w zatokach. Najczęściej podawane są dodatkowe leki np. obkurczające błonę śluzową. Bardzo często są to preparaty w postaci kropli do nosa lub aerozoli zawierające oksymetazolinę. Nie można ich stosować dłużej niż 3-5 dni.

Dodatkowo lekarz może zalecić stosowanie tabletek na zatoki zawierających pseudoefedrynę, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa, udrażniają nos i zatoki. Stosowane są też leki mukolityczne, które rozrzedzają wydzielinę zalegającą w zatokach, dzięki czemu jest łatwiejsza do usunięcia. Chorzy przyjmują też leki przeciwzapalne, które działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie.

Domowe sposoby łagodzenia objawów ostrego zapalenia zatok przynosowych

Domowe sposoby mogą być stosowane przy łagodnych dolegliwościach lub też pomocniczo w leczeniu zaleconym przez lekarza. Nie zlikwidujemy dzięki nim przyczyny choroby, ale możemy skutecznie zmniejszyć natężenie objawów.

• Oczyszczanie jam nosowych. Przy ostrym zapaleniu zatok przynosowych powinniśmy zabiegać o to, aby jamy nosowe były dokładnie oczyszczone ze wszystkich zalegających zanieczyszczeń, w tym drobnoustrojów chorobotwórczych. Można wykorzystać do tego bezpieczne preparaty dostępne w aptece, np. Spray do nosa. Przykładowo, środki oparte na bazie izotonicznego roztworu soli morskiej skutecznie oczyszczają wnętrze nosa, a dodatkowo nawilżają i odżywiają śluzówkę, sprzyjające w jej regeneracji. Regularna higiena i pielęgnacja pomoże oczyścić jamy nosowe, rozrzedzić i usunąć wydzielinę z zatok, złagodzić dolegliwości spowodowane obrzękiem czy suchością w nosie.

• Inhalacje. Pomagają w łagodzeniu dolegliwości w obrębie górnych i dolnych dróg oddechowych, w tym zapalenia zatok. Inhalacja polega na wdychaniu ciepłej pary wodnej wraz z dodatkiem soli kuchennej, soli morskiej lub olejków eterycznych, np. eukaliptusowego, miętowego, sosnowego. Należy je wykonywać 3 razy dziennie po 10 minut.

• Ciepłe okłady. Do wykonania okładów na zatoki należy użyć woreczka lnianego, do którego wkładany groch lub sól. Następnie podgrzewamy woreczek (np. w piekarniku) i delikatnie przykładamy do części ciała objętych zapaleniem.

• Herbata z cynamonem i imbirem. Wykazuje właściwości rozgrzewające i udrażniające.

Przeczytaj również artykuł: Ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u dzieci