Zapalenie zatok to dolegliwość przybierająca różne formy. Czasami pojawia się nagle i równie szybko mija, innym razem trwa tygodniami, a jej objawy z dnia na dzień się nasilają. Dlaczego tak się dzieje?

Rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje zapalenia zatok: ostre, podostre i przewlekłe. Objawy są podobne, jednak różnią się stopniem nasilenia i czasem trwania dolegliwości. Ostre zapalenie zatok można skutecznie wyleczyć. Jeśli jednak je zlekceważymy lub podejmiemy niewłaściwą terapię, może przerodzić się w podostre zapalenie zatok, a stąd już coraz bliżej do najgroźniejszej formy choroby — zapalenia przewlekłego.

Ostre zapalenie zatok

Ostre zapalenie zatok pojawia się zwykle nagle i incydentalnie (np. raz w roku), a dolegliwości mogą utrzymywać się do 3 tygodni. Prawidłowo wyleczone nie przyczynia się do powstawania późniejszych powikłań.

Przyczyny ostrego zapalenia zatok:

• wirusy, w tym wirusy przyczyniające się do powstawania przeziębienia, grypy lub paragrypy
• bakterie, najczęściej szczepy odpowiedzialne za infekcje dróg oddechowych

Objawy ostrego zapalenia zatok:

• wydzielina nosa — wodnista i lejąca w przypadku infekcji wirusowej, gęsta i ropna w przypadku infekcji bakteryjnej
• nieżyt nosa i spływanie wydzieliny po tylnej stronie gardła
• obrzęk błony śluzowej nosa
• uczucie zatkanego nosa
• ból głowy, najczęściej nad oczami lub między nimi, bóle czoła, uczucie ciężkości głowy nasilające się z rana i przed południem
• ogólne osłabienie organizmu
• „nosowa” mowa (najczęściej w przypadku zapalenia zatok u dzieci)

Podostre zapalenie zatok

Zapalenie zatok, trwające od 3 tygodni do 3 miesięcy, określane jest mianem podostrego. W wyniku podjęcia prawidłowej terapii możliwa jest całkowita regeneracja błony śluzowej zatok.

Przyczyny podostrego zapalenia zatok:

• wirusy i bakterie (podobnie jak w przypadku ostrego zapalenia zatok)
• zaniechanie terapii ostrego zapalenia zatok lub niedokładne wyleczenie choroby

Objawy podostrego zapalenia zatok:

• objawy podobne jak w przypadku ostrego zapalenia zatok, jednak nieco bardziej nasilone i występujące długotrwale nawet do 3 miesięcy
• dodatkowo mogą ujawniać się liczne podrażnienia jamy śluzowej nosa i naskórka okolic nosa, upośledzony węch, kaszel
• nieprzyjemny zapach z ust i/lub nosa

Przewlekłe zapalenie zatok

Przewlekłe zapalenie zatok to najcięższa postać choroby. Może trwać nawet ponad 3 miesiące i ma charakter nawracający. W przypadku tego rodzaju leczenie farmakologiczne niekiedy bywa nieskuteczne i konieczne jest wykonanie zabiegu udrożnienia zatok.

Przyczyny przewlekłego zapalenia zatok:

• przyczyną przewlekłego zapalenia zatok zwykle jest niewłaściwie leczone ostre zapalenie

Objawy przewlekłego zapalenia zatok:

• objawy podobne jak w przypadku ostrego i podostrego zapalenia zatok, jednak bardziej nasilone, występujące długotrwale i często nawracające

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Zapalenie zatok to stosunkowo częsta dolegliwość, która dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Kluczowe znaczenie ma przede wszystkim podjęcie odpowiedniego leczenia już we wstępnej fazie. Ostre zapalenie zatok można skutecznie wyleczyć i nie pozostawia żadnych poważniejszych zmian w organizmie. Jednak gdy przeradza się w stan podostry lub przewlekły, terapia może być znacznie trudniejsza. Warto zatem postępować w myśl znanej i sprawdzonej zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

• dbaj o prawidłowe nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których najczęściej przebywasz
• unikaj zadymionych, zakurzonych pomieszczeń
• unikaj kontaktu z dymem papierosowym
• dbaj o ogólną odporność organizmu
• wypijaj jak najwięcej wody, nawet do 2 l dziennie
• regularnie dbaj o prawidłową higienę nosa, oczyszczając jamy nosowe np. przy pomocy preparatów w aerozolu dostępnych w aptekach
• zabiegaj o prawidłowe nawilżenie i odżywienie błon śluzowych nosa

Przeczytaj również artykuł: Ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u dzieci