Katar, zatkany nos, kichanie, swędzenie nosa i oczu, łzawienie — oto dolegliwości doskonale znane alergikom. Objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Czy można je skutecznie wyeliminować ze swojego życia?

Leczenie alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok polega na skutecznym łagodzeniu objawów. Właściwa terapia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia pacjenta. Nie tylko umożliwia mu swobodne funkcjonowanie w środowisku występowania alergenu, ale również minimalizuje ryzyko wystąpienia poważniejszych powikłań.

Przyczyny alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok

Do alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok dochodzi w wyniku reakcji organizmu na określoną substancję, czyli alergen. W wyniku kontaktu organizmu z alergenem dochodzi do pobudzenia układu odpornościowego, co w konsekwencji prowadzi do wywołania miejscowego stanu zapalnego.

Alergeny występują w środowisku stale lub okresowo, stąd też rozróżniamy dwa rodzaje alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok:

• całoroczne: ujawnia się przez cały rok jako reakcja na substancje występujące w środowisku powszechnie, niezależnie od pory roku, czyli m.in. roztocza kurzu, karaczany, sierść i naskórek zwierząt domowych, zarodniki grzybów i pleśni.
• sezonowe: ujawnia się w wybranych okresach w ciągu roku, np. podczas pylenia traw, drzew, krzewów.

Objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok

Objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok są dla chorego bardzo doskwierające. Nie uniemożliwiają codziennego funkcjonowania, jednak najczęściej prowadzą do dyskomfortu, ogólnego osłabienia i złego samopoczucia. Do głównych symptomów zaliczamy m.in.:

• wodnista, przejrzysta wydzielina z nosa
• częste kichanie (tzw. ataki kichania)
• łzawienie
• świąd oczu, nosa, podniebienia, gardła
• niedrożność nosa

Dodatkowo niejednokrotnie pojawia się także ból nad zatokami przynosowymi lub uogólniony ból głowy, trudności z rozpoznawaniem zapachów i smaków, zatykanie uszu.

Co ciekawe, objawy całorocznej postaci alergicznego zapalenia błony śluzowej zatok i nosa są podobne do sezonowej, jednakże najczęściej ujawniają się w mniejszym nasileniu.

Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i zatok — rozpoznanie i diagnoza

Do rozpoznania alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok dochodzi w wyniku szczegółowego wywiadu lekarskiego oraz badań diagnostycznych. Wstępny wywiad ma na celu ustalenie charakterystycznych dolegliwości, wpływu alergenu na organizm, stopnia nasilenia objawów oraz indywidualnych uwarunkowań zdrowotnych pacjenta.

Do typowych badań diagnostycznych zaliczamy:

• wziernikowanie jamy nosowej
• testy alergiczne
• oznaczenie swoistych dla alergenów immunoglobulin

Leczenie alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok

Najskuteczniejsze, ale jednocześnie najtrudniejszym sposobem na uśmierzenie dolegliwości alergicznych, jest unikanie kontaktu z alergenem. Niestety w bardzo wielu przypadkach nie można całkowicie wyeliminować alergenów z życia ze względu na powszechność ich występowania, dlatego zalecane jest leczenie farmakologiczne.

W leczeniu farmakologicznym najczęściej stosowane są leki przeciwhistaminowe (zwykle II generacji). Ich zadaniem jest zmniejszanie objawów, takich jak m.in. świąd okolic nosa i gardła, kichanie, wyciek wydzieliny z nosa. Dodatkowo mogą być przyjmowane leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej w postaci kropli, czyli alfa-adrenomimetyki (oksymetazolina, pseudoefedryna).

Innym rodzajem leków są glikokortykosteroidy, które zalecane są w przypadku, gdy poprzednie preparaty nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Jeśli objawy się utrzymują lub przyjmowane leki przyczyniają się do występowania niepożądanych efektów, lekarz może zalecić immunoterapię.

Pomocniczo można stosować preparaty pielęgnacyjne, które pozwolą skutecznie oczyścić jamy nosowe z zanieczyszczeń (w tym alergenów), nawilżyć i odżywić błonę śluzową i przyśpieszyć jej regenerację. Zaliczamy do nich m.in. izotoniczny roztwór soli morskiej w sprayu.

Powikłania towarzyszące alergicznemu zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok

Podjęcie stosownego leczenia alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok jest niezwykle ważne. Zaniechanie terapii może prowadzić do poważnych powikłań, do których zaliczamy m.in.:

• zapalenie ucha środkowego
• astmę oskrzelową
• zapalenie zatok przynosowych

Przeczytaj również artykuł: Ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u dzieci