Alergia to dolegliwość, z którą boryka się wiele osób, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Rozmawiając z lekarzem dokonującym diagnozy lub czytając specjalistyczne artykuły dotyczące alergii często nie wszystkie pojęcia i terminy są dla nas jasne. Spróbujemy wyjaśnić najważniejsze z nich w prosty, przystępny sposób.

A – alergia, alergen, AZS

• Alergia

  to dolegliwość, której objawy wynikają z nieprawidłowej, patologicznej reakcji układu odpornościowego na alergeny występujące w środowisku zewnętrznym. Alergeny, które dla osób zdrowych są zupełnie nieszkodliwe, u chorych powodują uczulenie. Alergie możemy podzielić na pokarmową, wziewną (alergię górnych dróg oddechowych), skórną (kontaktową), krzyżową.

• Alergen

  to substancja, która u osób nadwrażliwych wywołuje reakcję alergiczną (dla osób zdrowych substancje te są całkowicie neutralne). Do najpopularniejszych alergenów zaliczamy:
  – w przypadku alergii pokarmowej: jaja, ryby, mleko krowie i mleczne przetwory, gluten, soja, orzechy, migdały, kakao, owoce morza, pomidory itd.
  – w przypadku alergii wziewnej: kurz i zawarte w nim roztocza, sierść, naskórek, ślina, łupież, pot, mocz zwierząt, sucha karma dla rybek, zarodniki grzybów pleśniowych, pleśń, pyłki drzew, traw, chwastów, żyta (u niemowląt bardzo rzadko)
  – w przypadku alergii skórnej: reakcję alergiczną może wywołać każda z wymienionych powyżej substancji; jednym z najczęstszych alergenów są rośliny, sierść zwierząt, a także niektóre kosmetyki czy środki chemiczne

• AZS

  czyli atopowe zapalenie skóry lub egzema atopowa. To choroba przewlekła o podłożu genetycznym. Jest to rodzaj nadwrażliwości organizmu związany z reakcją alergiczną. Objawy mogą pojawiać się już w pierwszych miesiącach życia. Do najważniejszych symptomów zaliczamy: zaczerwienienie i suchość skóry, swędzenie i skłonność do powtarzających się zakażeń bakteryjnych.

B – badanie alergii

• Badań alergii

  jest kilka, jednakże trafna diagnostyka tej dolegliwości niekiedy bywa bardzo trudna, żmudna i długotrwała. Do najważniejszych badań zaliczamy: badanie krwi, testy alergiczne, próby prowokacyjne. Wykonywaniem badań zajmuje się lekarz alergolog. Ich celem jest zidentyfikowaniu alergenu, który wywołuje alergię.

C – całoroczna alergia

• Całoroczna alergia

  dotyczy objawów nadwrażliwości organizmu na alergen występujący w środowisku zewnętrznym przez cały rok. Najpowszechniejszym przykładem alergii całorocznej jest uczulenie na kurz domowy.

D – (alergia) dróg oddechowych

• Alergia dróg oddechowych

  często identyfikowana jest z alergicznym sezonowym nieżytem nosa. W praktyce jednak dolegliwość ta może dotyczyć również innych elementów dróg oddechowych, zarówno jamę nosową, jak i zatoki, gardło, tkankę limfatyczną. To bardzo uciążliwa dolegliwość. Do najważniejszych objawów zaliczamy m.in. kaszel, katar, duszności, ból uszu, gardła czy zatok.

E – eliminacyjna dieta, emolienty

• Eliminacyjna dieta

  stosowana jest w przypadku alergii pokarmowych. Polega na stałym lub okresowym eliminowaniu z jadłospisu szkodliwych lub źle tolerowanych przez organizm składników pokarmowych. Jednocześnie w ich miejsce wprowadzane są składniki zastępcze wykazujące podobną wartość odżywczą.

• Emolienty

  są to kosmetyki zalecane w przypadku alergii kontaktowej, skóry atopowej i u osób z uszkodzoną barierą naskórkową. Stosowane są do nawilżania skóry. Wykazują właściwości natłuszczające, regeneracyjne, łagodzące stan zapalny, świąd. Sprzyjają w pielęgnacji skóry objętej stanem chorobowym, np. atopowym zapaleniem.

G – gluten

• Gluten

  to rodzaj białek zawartych w zbożach, tj. pszenicy, życie, jęczmieniu, zanieczyszczonym owsie. Odpowiada za 10% alergii pokarmowych. Warto przy tym pamiętać, że alergia na gluten to zupełnie inna dolegliwość niż celiakia, czyli choroba trzewna.

H – histamina, hydrolizaty mleka krowiego

• Histamina

  jest to organiczna substancja, która wydziela się pod wpływem połączenia immunoglobuliny IgE z alergenem. To właśnie ona odpowiada za reakcję alergiczną przyczyniającą się do wystąpienia objawów.

• Hydrolizaty mleka krowiego

  to specjalne mieszanki mlekozastępcze, które przeznaczone są dla dzieci uczulonych na białko mleka krowiego.

I – immunoglobuliny typu E (IgE), inhalator

• Immunoglobuliny typu E (IgE)

  są to przeciwciała, których występują w nadmiarze we krwi alergików. To właśnie wysoki poziom IgE wskazuje najczęściej alergię, aczkolwiek nie informuje nas jeszcze jakie alergeny wywołują reakcję.

• Inhalator

  to specjalne urządzenie przeznaczone do podawania leków wziewnych.

J – (alergia) jamy ustnej

• Alergia jamy ustnej a właściwie zespół alergii jamy ustnej (OAS)

  to dolegliwość, która może pojawić się u niektórych osób uczulonych na pyłki roślin po spożyciu lub dotknięciu pokarmów reagujących krzyżowo z pyłkami roślin, np. pokarmów o alergenach identycznych z tymi, które występują w pyłkach roślin.

K – kontaktowa alergia, krzyżowa alergia

• Kontaktowa alergia

  to inaczej alergia skórna. Reakcja alergiczna występuje po kontakcie z substancją uczulającą. Do objawów alergii kontaktowej zaliczamy m.in. wysypkę, zaczerwienienie, nadmierne wysuszenie skóry, obrzęki itp.

• Krzyżowa alergia

  reakcja uczuleniowa występująca wówczas, gdy organizm wykazuje nadwrażliwość na co najmniej dwa różne alergeny, które działają ze sobą łącznie.

L – leki na alergie

• Leki na alergię

  mają na celu łagodzenie objawów reakcji alergicznej. Dobierane są w zależności od objawów alergii oraz ich natężenia. Leki, nawet te bez recepty, powinny być stosowane w porozumieniu z lekarzem alergologiem. Wyróżniamy m.in. preparaty wziewne i doustne, maści i specjalne kosmetyki pielęgnacyjne dla osób z alergią skórną, środki donosowe itd. Rozróżniamy dwie podstawowe grupy leków na alergię: leki przeciwhistaminowe oraz leki kortykosteroidowe (określane mianem sterydów).

N – nebulizacja

• Nebulizacja to inaczej terapia aerozolowa

  a nebulizator to rodzaj inhalatora, pozwalającego na rozpuszczenie leku w soli fizjologicznej i przyjmowanie go w postaci pary. Jest to jedna ze skuteczniejszych metod łagodzenia objawów alergii wziewnych, zwłaszcza astmy. Zabiegi “inhalacji na zimno” można wykonywać obecnie samodzielnie w domu, najczęściej stosowane są w przypadku najmłodszych dzieci.

O – odczulanie

• Odczulanie

  czyli immunoterapia swoista, polega na zamierzonym podawaniu w odstępach czasowych wzrastających dawek alergenu, na który uczulony jest pacjent. Obecnie najczęściej stosowana jest terapia doustna, która trwa stosunkowo długo, aczkolwiek może przynieść zadowalające rezultaty.

P – pokarmowa alergia, próby prowokacyjne

• Alergia pokarmowa

  to uczulenie na składnik pokarmowy, który wywołuje patologiczną reakcję organizmu. Najczęściej występuje u dzieci, może ujawnić się nawet u noworodków. Do najważniejszych objawów zaliczamy m.in. wymioty, biegunki, zmiany skórne, swędzenie ust i gardła, katar sienny, ból brzucha, zaparcia, trudności z oddychaniem itd. Do najczęstszych alergenów zaliczamy m.in.: jaja, mleko krowie i przetwory mleczne, ryby, gluten, soję itd.

• Próby prowokacyjne

  mają na celu sprawdzenie, czy organizm nadal wykazuje nadwrażliwość na alergen, czy też zdążył się już z nim oswoić. Próby prowokacyjne mogą być wykonywane wyłącznie w porozumieniu z lekarzem alergologiem.

R – roztocza

• Roztocza należą do grupy alergenów wziewnych

  które mogą wywoływać całoroczną alergię. Są to mikroskopijne pajęczaki żyjące w najbliższym otoczeniu człowieka, czyli m.in. w kurzu domowym, w pościeli, a nawet na ludzkiej skórze.

T – testy skórne

• Testy skórne polegają na celowym wywoływaniu stanu zapalnego w miejscu wniknięcia alergenu w powierzchniowe warstwy skóry oraz obserwacji reakcji organizmu. Na tej podstawie można stwierdzić lub wykluczyć uczulenie. Testy przeprowadzane są przez alergologów u pacjentów powyżej czwartego roku życia.

W – wziewna alergia, wstrząs anafilaktyczny

• Wziewna alergia

  to reakcja organizmu na substancje wnikające przez drogi oddechowe. Do głównych objawów alergii wziewnej zaliczamy m.in. katar sienny, kaszel, obrzęk spojówek, trudności z oddychaniem. Najczęściej nieprzyjemne objawy występują pod wpływem kontaktu z pyłkami roślin, kurzem, sierścią zwierząt itp. Do głównych powikłań alergii wziewnej zaliczamy astmę.

• Wstrząs anafilaktyczny

  (anafilaksja) jest to zagrażająca życiu reakcja organizmu wykazującego nadwrażliwość na jakąś substancję czy czynnik zewnętrzny. Wynika z różnicy między pożądanym przez organizm a rzeczywistym zapotrzebowaniem na krew. Niezależnie od przyczyny wstrząs zwykle łączy się z nagłym, silnym spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, niewydolnością oddechową, często utratą przytomności.