Zapalenie zatok to jedna z częstszych dolegliwości, które towarzyszą infekcjom górnych dróg oddechowych. Nieprzyjemne objawy, takie jak ból głowy, uczucie gromadzącej się wydzielin czy zatkany nos, można łagodzić domowymi sposobami, np. inhalacją.

Inhalacja to sprawdzony sposób, by złagodzić objawy zapalenia zatok. Przeprowadzenie tego domowego zabiegu jest bardzo proste. Nawet bez posiadania specjalnego sprzętu możemy wykonać inhalację, wykorzystując zwykłą miskę z gorącą wodą i suszonymi ziołami lub olejkami aromatycznymi.

Kiedy powinno się stosować inhalacje na zatoki?

Inhalacja pomaga nie tylko oczyścić i złagodzić dolegliwości w obrębie zatok, ale również sprzyja udrożnieniu górnych dróg oddechowych. Rozrzedza wydzielinę oraz śluz zalegający w obrębie zatok i nosa, dzięki czemu znacznie łatwiej można ją usunąć. Dodatkowo działa oczyszczająco i  kojąco na śluzówkę oraz stymuluje do działania układ odpornościowy. Zabiegi inhalacyjne wykonywane domowymi sposobami mogą skutecznie wspierać terapię zaleconą przez lekarza specjalistę.

Wskazania do inhalacji zatok:

• silny ból między brwiami, na czole, u ujścia nosa
• ból zatok nasilający się podczas wysiłku fizycznego lub przy pochylaniu głowy
• objawy towarzyszące, takie jak m.in.: osłabienie, brak apetytu, senność, złe samopoczucie
• kaszel spowodowany spływaniem wydzieliny po tylnej ściance gardła
• wydzielina w nosie
• uczucie tzw. zatkanego nosa

Przeciwwskazania do inhalacji zatok:

• wysoka gorączka
• gruźlica
• atak astmy oskrzelowej
• niewydolność krążenia

Czym inhalować zatoki, czyli zioła do inhalacji

• Inhalacje rumiankiem, na zatoki

Rumianek pozwala delikatnie złagodzić ból, który towarzyszy zapaleniu zatok. Działa rozkurczowo, pomaga usuwać wydzielinę z zatok. Dodatkowo sprzyja udrażnianiu dróg oddechowych. Inhalację przygotowujemy z użyciem gorącej wody wlanej do miski, niewielkiej ilości soli oraz garści suszonego rumianku.

• Inhalacje tymiankiem, na zatoki

Dzięki zawartości tymolu, zioło wykazuje zdolność do przeciwdziałania infekcjom wirusowym. Garbniki z kolei przeciwdziałają obrzękom, zmniejszają podrażnienia i wykazują działanie oczyszczające. Dodatkowo tymianek może też pomagać w odkrztuszaniu wydzieliny.

Do inhalacji tymiankowej potrzebujemy ok. 3 łyżek tymianku lub kilku kropel olejku tymiankowego.

• Inhalacje miętą pieprzową, na zatoki

Mięta pieprzowa wykazuje działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Powszechnie stosowana jest w łagodzeniu objawów zapalenia zatok. Wykazuje działanie rozkurczowe, pomaga usuwać wydzielinę i ułatwia oddychanie. Bardzo dobrze udrażnia kanały nosowe i zatoki.

• Inhalacje szałwią, na zatoki

Szałwia zalecana jest w przypadku stanów zapalnych. Zawiera liczne garbniki o działaniu przeciwzapalnymi i ściągającym. Dodatkowo wykazuje działanie odkażające. Do inhalacji najlepiej wykorzystać garść suszonych ziół szałwii.

• Inhalacje skrzypem, na zatoki

Do inhalacji można użyć również skrzypu polnego. Związki krzemu wpływają na procesy regeneracyjne, dlatego też mogą sprzyjać w regeneracji śluzówki. Co więcej, to pospolite ziele wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Do przygotowania inhalacji potrzebujemy ok. 50 gramów ziół oraz gorącą wodę.

Jak wykonać inhalacje na zatoki w domu?

Wykonanie inhalacji samodzielnie w domu nie jest trudne. Do przeprowadzenia prostego zabiegu nie trzeba nawet specjalnego sprzętu, takiego jak inhalator czy nebulizator.

Do wykonania inhalacji domową metodą potrzebujemy miskę z gorącą wodą, ręcznik oraz preparaty w postaci ziół lub olejków eterycznych. Do miski z gorącą wodą wrzucamy zioła (zwykle średnio ok. garści) lub wlewamy kilka kropli olejku. Następnie pochylamy się nad miską i nakrywamy głowę ręcznikiem. Warto usadowić się w takiej pozycji, aby ręcznik szczelnie zakrywał zarówno miskę, jak i naszą głowę. W trakcie zabiegu należy mieć zamknięte oczy, a jednocześnie unikać zbytniego zbliżania twarzy do gorącej wody. Oddychamy wówczas spokojnie, miarowo, wdychając powietrze nosem, a wydychając ustami. Jeśli w trakcie inhalacji wydzielina utrudnia oddychanie, należy ją wydmuchać, po czym kontynuować zabieg.

W przypadku większości ziół inhalacja powinna trwać średnio 15 minut, zdecydowanie nie należy jednak wykonywać jej dłużej niż 30 minut. W przypadku dzieci zaleca się przeprowadzanie zabiegu ok. 5 minut. Większość ziołowych inhalacji należy przeprowadzać 2-3 razy dziennie przez ok. 5-7 dni.

Warto przy tym pamiętać, że inhalacji nie należy wykonywać bezpośrednio po posiłku, gdyż silny aromat ziół może doprowadzić do reakcji wymiotnej. Nie powinno się ich planować również w chwili, gdy odczuwamy głód. Przez pół godziny należy unikać kontaktu z chłodnym powietrzem, a także wstrzymać się od rozmów. Osoby nałogowo palące papierosy powinny wstrzymać się z paleniem minimum pół godziny przed zabiegiem i do dwóch godzin po nim. W innym przypadku może dojść do silnych podrażnień błon śluzowych dymem papierosowym.

Kiedy konieczny jest inhalator?

Inhalator zwykle zalecany jest przez lekarza w przypadku, gdy pacjent cierpi na często nawracające zapalenia zatok, a także alergiczne zapalenie zatok. Najczęściej stosowany jest inhalator pneumatyczny, inaczej tłokowy. Z jego pomocą można podawać wszystkie dostępne leki wziewne, antybiotyki, solanki, mgiełki i inne substancje przeznaczone do leczenia. Nie ma przeciwwskazań wiekowych, można go używać nawet w przypadku niemowląt, pamiętając jednak, że leki powinny być podawane w proporcjach zgodnych z zaleceniami lekarza, farmaceuty czy producenta.

Jak i kiedy stosować nebulizator?

Nebulizatory również służą do łatwego podawania leków wziewnych lub innych substancji łagodzących przy terapii górnych dróg oddechowych i zatok. Nebulizacja to jeden z rodzajów terapii inhalacyjnej, wykonywanej przy pomocy specjalnego urządzenia, czyli nebulizatora. Może być on używany zarówno w celu leczenia konkretnego schorzenia, jak i profilaktycznie.

Nebulizacja jest szczególnie wskazana w przypadku osób borykających się z nawracającymi stanami zapalnymi. W ten sposób leczone jest zapalenie zatok przynosowych o charakterze przewlekłym, ale sprawdzi się również w przypadku ostrego charakteru schorzenia. Nebulizator często zalecany jest również wtedy, gdy choroba ma przebieg ciężki.

Najczęściej stosowany jest nebulizator pneumatyczny, bardzo łatwy w użyciu. Sprawdza się szczególnie w przypadku dzieci czy osób starszych, gdyż nie wymaga sprawnego koordynowania wdechów z uwalnianiem dawki leku. Wystarczy wlać odmierzoną dawkę leku i fizjologicznego roztworu soli fizjologicznej (0,9%, 3-4 ml) do specjalnego zbiornika w nebulizatorze (chyba że stosowane są leki bez rozcieńczania). Następnie trzeba połączyć urządzenie z ustnikiem lub maską i podłączyć z kompresorem przy pomocy specjalnego przewodu. Po przyjęciu odpowiedniej pozycji można szczelnie przyłożyć maskę do twarzy (a w przypadku ustnika — objąć go ustami) i oddychać miarowo do momentu opróżnienia pojemnika.

W jaki inny sposób możesz zadbać o swoje zatoki?

Bardzo ważna jest prawidłowa, regularna higiena nosa. Przez jamę nosową wraz z wdychanym powietrzem przedostają się różnego rodzaju zanieczyszczenia, pyły, kurz, a także drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą niekorzystnie oddziaływać na śluzówkę nosa i zatok, powodując wysuszenie, podrażnienia, a nawet prowadząc do infekcji.

Prawidłowa higiena i pielęgnacja jest szczególnie ważna, gdy w nosie pojawia się wydzielina. Trzeba pamiętać, że stan zapalny zatok bardzo często rozwija się jako konsekwencja ostrego nieżytu nosa. Usuwanie wydzieliny, w której znajdują się drobnoustroje chorobotwórcze, a następne prawidłowe nawilżanie i odżywianie śluzówki i naskórka, to najważniejsze działania profilaktyczne, a także wspierające leczenie.

O higienę i pielęgnacja jam nosowych warto dbać, stosując prosty w użyciu spray Rinozine. Jego główne działanie opiera się na izotonicznym roztworze soli morskiej o doskonałych właściwościach oczyszczających. Dodatkowo preparat wzbogacony jest o szereg innych składników, zapewniających prawidłową pielęgnację, takich jak kwas hialuronowy, glicerol, wyciąg z aloesu, olejek eukaliptusowy, panthenol, prowitamina B5, witamina A.

W terapii pomocniczej warto wykonywać też płukanie zatok (irygacja). Płukanie zatok nie jest zabiegiem trudnym i można go wykonać samodzielnie w domu. Potrzebujemy do tego standardowej gruszki do nosa lub butelki po wodzie mineralnej z niewielkim ustnikiem, ale cały proces mogą ułatwić specjalne akcesoria do irygacji, czyli np. czajniczek z wydłużoną szyjką, aspirator do nosa lub profesjonalny zestaw do płukania nosa. Płukanie zatok najlepiej przeprowadzić przy użyciu izotonicznego (0,9%) lub hipertonicznego (3%) roztworu chlorku sodu.