Krople do nosa, których celem jest zwalczenie kataru, bywają jego przyczyną. Polekowy nieżyt nosa PLNN może być spowodowany zarówno zbyt długim przyjmowaniem kropli na katar, a nawet niektórymi lekami stosowanymi doustnie.

PLNN, czyli polekowy katar lub polekowy nieżyt nosa, to skutek uboczny stosowania preparatów do nosa i niektórych leków i środków antykoncepcyjnych. PLNN prowadzi do zmian przerostowych w obrębie tkanek małżowin nosowych, odpowiadających za odpowiednie nawilżenie, nagrzanie i oczyszczenie powietrza przedostającego się do organizmu przez jamy nosowe. W konsekwencji może dojść do upośledzenia drożności nosa, a nawet do rozwoju zatokowego bólu głowy.

Przyczyny polekowego kataru/nieżytu nosa

Polekowy katar (inaczej polekowy nieżyt nosa) może być spowodowany nadużywaniem lub zbyt długim stosowaniem kropli do nosa. Jeśli specyfiki zawierające w swoim składzie substancje takie jak ksylomentazolina, oksymetazolina, nafazolina, tetryzolina, tymazolina są przyjmowane ponad 7-10 dni, mogą przynieść efekty odwrotne od zamierzonych. Dlaczego tak się dzieje?

Preparaty na uśmierzenie kataru przyczyniają się do obkurczania rozszerzonych naczyń krwionośnych, a co za tym idzie — zmniejszania obrzęków i przekrwienia błony śluzowej nosa. Organizm może jednak bardzo szybko „przyzwyczaić” się do przyjmowanych kropli i w konsekwencji zaprzestać samodzielnej produkcji naturalnych substancji o podobnych właściwościach. W rezultacie katar będzie utrzymywać się nawet po ustaniu innych objawów (np. przeziębienia lub alergii).

Przyczyną PLNN są również inne leki, w tym przyjmowane doustnie. Są to przede wszystkim specyfiki stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego (np. rezerpina, hydralazyna) i depresji (m.in. amitryptylina, tioridazyna), a także niektóre środki antykoncepcyjne i preparaty obkurczające śluzówkę nosa.

Polekowy katar/nieżyt nosa – objawy

Polekowy nieżyt nosa to dolegliwość, która nie ustępuje, a wręcz nasila się pomimo stosowania leków obkurczających. Do najważniejszych objawów PLNN zaliczamy:

• ciągły, uporczywy katar
• obrzęk nosa
• wysychanie błony śluzowej nosa, jamy ustnej, gardła, krtani
• podrażnienia śluzówki, a nawet strupy
• zaburzenia powonienia
• uczucie rozpierania u nasady nosa
• poranna chrypka
• ciągłe uczucie pragnienia, wiążące się z koniecznością częstego popijania wody, nawet w nocy

Jak leczyć polekowy katar/nieżyt nosa?

Leczenie polekowego nieżytu nosa należy rozpocząć od odstawienia leków przyczyniających się do powstawania dolegliwości. Często konieczna jest wówczas wizyta u lekarza specjalisty, ponieważ niektóre leki powodujące PLNN są jednocześnie niezbędne w terapii innych schorzeń. Niekiedy zalecane jest stopniowe zmniejszanie dawek i sukcesywne zastępowanie ich roztworami nawilżający śluzówkę nosa.

W łagodzeniu dolegliwości pomocne jest domowe płukanie jamy nosowej roztworem wody morskiej chlorku sodu. Bardzo ważne jest również wspieranie procesów regeneracyjnych śluzówki poprzez odpowiednie oczyszczanie jam i nawilżanie błony śluzowej.

Niekiedy lekarze rekomendują stosowanie donosowych leków przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów. Jeśli jednak działania tego rodzaju nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, zaleca się wykonanie tzw. konchoplastyki, czyli korekcji małżowin nosowych w celu zmniejszenia nieprawidłowo powiększonych (przerośniętych) małżowiny nosa. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i trwa ok. 15 minut.